Herstellen van een Burn-Out
Van burn-out naar bezield leven, een spirituele visie op burn-out
Wanneer je in een burn-out terechtkomt, voel je je op meerdere niveaus uitgeput: zowel fysiek, emotioneel en mentaal. Vergeet ook vooral niet het zielsniveau, dat van zingeving.
Herstel vindt plaats op dezelfde niveaus en min of meer in deze volgorde: eerst uitrusten, slapen, goed eten, bewegen, je emoties verwerken, je denkpatronen doorzien.
Blijvend herstellen en een nieuwe uitval voorkomen kan door je af te vragen wat de betekenis van deze diagnose eigenlijk is.
Want wanneer je de oorzaak kent, dan pas kun je die cirkel van uitputting doorbreken. Aan de slag dus!
Burn-out is in essentie een uitnodiging om te voelen en zo trouw te zijn aan jezelf, in plaats van te willen voldoen aan verwachtingen van anderen. Vaak ontstaat burn-out doordat we veel te lang zijn doorgegaan. We zitten in ons hoofd en laten ons leiden door ‘wat moet’. Ondertussen raken we de voeling met onze grenzen kwijt.
Terug leren voelen
Om te herstellen en een nieuwe burn-out te voorkomen is het van belang om bewust te zijn van wat je gewaarwordt in je lichaam. Hoe meer je met je aandacht bij jezelf kunt blijven, bij je eigen gevoel en behoeftes, hoe minder energie je verliest. Sta stil en luister naar welke impulsen in je opkomen, en handel daarnaar. Wil je slapen? Kruip dan onder de lakens. Heb je zin in een stukje wandelen? Trek je schoenen aan en treed de buitenlucht tegemoet. Doe het zolang je er zin in hebt, niet korter en niet langer.
Leer niksen
Maak tijd vrij om thuis een beetje te rommelen, zoals tuinieren, rondhangen in de zetel of een lade opruimen. Laat je leiden door wat je in en rond het huis tegenkomt, het hoeft niet per sé productief te zijn of tot een resultaat te leiden. Op deze manier verbind je je met je omgeving, en met je leven in het ‘nu’. Dat klinkt misschien niet erg efficiënt of verantwoord, maar voor je levensgevoel kan het heerlijk zijn, en dat is belangrijk voor je herstel. Zeker wanneer je voorheen jezelf verplichtte om steeds doende te zijn en nooit even op adem te komen. Leren niksen kan moeilijk zijn, maar o zo fijn wanneer je het onder de knie hebt.
Leef in het 'Nu'
Stilstaan bij wat er nu is, en niet denken aan wat er straks moet, betekent dat je kunt ontspannen en genieten. Doen waar je zin in hebt, zonder naar de toekomst te gluren. Mediteren kan je hierbij helpen, even stil zijn en je aandacht naar binnen richten. Zo kom je tot jezelf. Ook enkele keren wat dieper inademen en rustig uitblazen brengt je in het ‘nu’. Het is de bedoeling dat je zo in een staat van complete rust terechtkomt. Heb je daar moeite mee? Ga languit liggen en overloop in je gedachten je lichaam. Eerst je voeten, dan je knieën, en zo ga je maar verder naar boven. Ontspan één voor één elk lichaamsdeel, en probeer in tussentijd aan niets anders te denken.
Vaste meditatiesessies
Mediteren kan lastig zijn, en niet alleen voor mensen die niet goed kunnen stilzitten. Zij hebben baat bij een bewegingsmeditatie, zoals wandelen, dansen, yoga of tai chi. Het kan echter ook zijn dat je geconfronteerd wordt met nare gevoelens, die steeds opkomen van zodra je stilvalt. Die kunnen je op termijn tegenhouden om tot rust te komen, omdat je net die vervelende gedachten/gevoelens uit de weg wil gaan. Laat je niet afleiden, ga door! Want als je blijft weglopen voor pijnlijke emoties, kom je ook niet tot bij je gevoel. Dan ontdek je ook niet waar je grenzen liggen. Elke keer als je onrust ervaart of veel energie bent verloren, sta stil en word je bewust van wat in je leeft.
Mediteren hoeft geen ingewikkeld ritueel te zijn. Waar het om gaat is de stilte in jezelf op te zoeken. Al duurt het maar 5 minuten. Het belang van mediteren en stil-zijn is dat je je bewust kan worden van je essentie, of je ziel. Je kunt voorbij je gedachten, gevoelens en emoties gaan.
Hoe doe je dat? Hier vind je een eenvoudige meditatie-oefening.
Ga rechtop zitten in je stoel, doe je ogen dicht, voel je rug tegen de leuning en je voeten op de vloer. Haal drie keer wat dieper adem, adem rustig in en blaas rustig uit. Richt dan je aandacht op een plek diep vanbinnen waar het stil is. Blijf even in deze stilte. Als je merkt dat er gedachten opborrelen, laat je ze gewoon weer gaan. Visualiseer ze als wolken aan de hemel die voorbijdrijven. Richt dan je aandacht weer op de stilte diep in jezelf. Voel je voeten op de vloer. Blijf nog even zo zitten. Haal dan weer wat dieper adem en beweeg je vingers, handen, armen en benen. Rek je uit, en als je er klaar voor bent, doe je je ogen weer open en kom je met je aandacht terug in de kamer.
Confrontatie en transformatie
Het kan goed zijn dat je tijdens een burn-out met negatieve gedachten opgezadeld wordt. Je hebt misschien weinig begrip ervaren voor wie je bent, daardoor kun je aan jezelf beginnen twijfelen. Mogelijks kreeg je daardoor het idee dat je steeds in de weer moet blijven om anderen te plezieren, om jezelf te verbeteren, om meer te bereiken. Wanneer je door een burn-out eindelijk stilvalt, omdat je helemaal opgebrand bent, gaan die gedachten niet zomaar weg. Je weg naar herstel kan dan ook verstoord worden door het idee dat je anderen teleurstelt door niet meer 24/7 productief bezig te zijn.
Mediteren en de stilte opzoeken kan in het begin dus onaangenaam zijn. Maar als je doorzet en je gedachten en gevoelens gewoon accepteert, dan lost al het ongemakkelijke op. En daarna ligt de weg naar rust, vrede, vreugde open.
”Je bent bang om anderen teleur te stellen door niet 24/7 bezig te zijn. Haal dat idee uit je hoofd!”
Bezield Leven
Als het goed is, sta je na een tijd anders in het leven. Je bent bewuster geworden. Als je kunt voelen wat je diep vanbinnen echt verlangt, wat jouw zielenwens is, kan een nieuwe richting in je leven of werk zichtbaar worden. Dan kun je werkelijk doen wat veel beter bij je past en waar je energie van krijgt. Onthoud bij je verdere levensreis de lessen van burn-out: sta regelmatig stil om te voelen of je nog op de goede weg bent. Wees stil en vraag je af: welke stap kan en wil ik nu zetten? Op die manier kom je zonder uitgeput te raken op je bestemming.